Mieszko II Lambert


Mieszko II, król polski 1025-1033, książę polski 1033-1034. Urodzony około 990 roku, jako
pierwszy syn z trzeciego małżeństwa Bolesława Chrobrego z Emnildą, córką Dobromira
Słowiańskiego.Pierworodnym synem Chrobrego, mającym pierwszorzędne prawa do tronu był
Bezprym, zrodzony z drugiej żony Bolesława, został on jednak pozbawiony praw do tronu,
ojciec przeznaczył dla niego karierę duchownego. Następcą tronu został więc Mieszko.
Młody Mieszko otrzymał więc solidne, najwyższe z dostępnych w tym czasie dla księcia
wykształcenie (źródła podają, że znał zarównołacinę jak i grekę). Gdy osiągnął pełno-
letność zaczął aktywnie wspierać ojca.

W czerwcu 1025 roku zmarł świeżo koronowany Bolesław Chrobry, wkrótce na tron państwa
polskiego wstąpił Mieszko II, który koronował się wraz z żoną Rychezą. Niedługo potem w
Polsce zaczęły uwidaczniać się pierwsze objawy kryzysu. Dwaj bracia królewscy Bezprym i
Otton niezadowoleni z pozycji jaką zajmował Mieszko, próbowali doprowadzić do zamachu
stanu. Wydaje się, również, że stosunki wewnętrzne w państwie były bardzo napięte.
Rządy Bolesława Chrobrego, jego liczne wyprawy i wielka polityka sprawiły, że poddani
musieli znosić znaczne obciążenia, wydawałoby się, że nie było granic dla wyzysku.
Mieszko II musiał zbierać owoce polityki ojca i twardą ręką sprawować władzę, zarówno
aby kontynuować plany ojca jak i nie dopuścić do coraz bardziej realnego buntu. Również
chrześcijaństwo nie miało najlepszych notowań w państwie pierwszych Piastów. Kojarzyło
się głównie z powinnościami i stale narastającymi podatkami , jakie poddani musieli
stale świadczyć na rzecz kleru. Nie ma co się dziwić, że "reakcja pogańska" w latach
trzydziestych XI wieku miała wielu zwolenników i trwała ponad dekadę.

Rok 1031 był dla Mieszka II przełomowy. Podczas gdy na zachodniej granicy bronił się
przed kolejną wyprawą Konrada II, na wschodnie tereny kraju wkroczyli w imieniu Bezpryma
książęta ruscy – Jarosław Mądry i Mścisław. Wtedy to Polska straciła Grody Czerwieńskie.
Mieszko II nie miał wyboru, musiał zawrzeć pokój z królem niemieckim, by ratować swoje
panowanie. Udało mu się to dość szybko zrobić za cenę utraty Milska i Łużyc. Niestety,
na powrót do Gniezna było juz za późno, Bezprym opanował większą część kraju i prawowity
władca musiał uciekać do Czech, gdzie niechętny mu Udalryk wtrącił go do więzienia i
poddał operacji wykastrowania. Mimo iż rządy Bezpryma nie trwały zbyt długo, to i tak
zdążyły Polsce bardzo zaszkodzić. Bezprym popierał lub nie potrafił przeciwdziałać
reakcji pogańskiej i to za jego panowania doszło do buntu ludności przeciwko Kościołowi
i możnowładztwu. Bezprym odesłał również do Niemiec insygnia koronacyjne, co osłabiło
nasz kraj na arenie międzynarodowej. W 1032 roku po śmierci Bezpryma udało się Mieszkowi
powrócić do ojczyzny. Podczas zjazdu w Merseburgu musiał zrezygnować z godności królewskiej
i wydzielić dzielnice dwóm pozostałym krewnym. Mimo tych wszystkich klęsk i upokorzeń,
Mieszko II energicznie zabrał się za odbudowę państwa. Już w 1034 roku sprawował władzę
w całej ówczesnej Polsce. Krótkie panowanie i katastrofa mu towarzysząca doprowadziły
do załamania się potęgi państwa pierwszych Piastów i trwającego przez całe lata trzydzie-
ste kryzysu. Na pierwszy rzut oka można by nazwać Mieszka II “Gnuśnym” tak jak to czyniła
XIX–wieczna historiografia, jednak bliższe przyjrzenie się biografii syna Chrobrego pozwala
dostrzec władcę odważnego, wykształconego, z dobrze uformowanym zmysłem politycznym. Po
dokładnym rozrachunku wychodzi więc na to, że mamy do czynienia z człowiekiem dużego formatu
i dobrze zapowiadającym się królem. Niestety, ojciec zostawił synowi państwo w dość skom-
plikowanej sytuacji. Kryzys wewnątrz państwowy połączony z niesprzyjającą koniunkturą między-
narodową, oraz niezdrowa sytuacja w rodzinie królewskiej były głównymi przyczynami nieszczęść,
które spotkały Mieszka i jego państwo. Zmarł 10 lub 11 maja 1034 roku, mając 44 lata i został
pochowany w katedrze Poznańskiej. Mieszko II zmarł śmiercią naturalną, co stwierdzają jedno-
znacznie polskie roczniki. Informacja, że został zamordowany przez swojego miecznika, pocho-
dząca z kroniki Gotfryda z Viterbo, odnosi się do Bezpryma. Sytuację w kraju po śmierci
księcia w krótkich słowach opisał wspomniany już Wipo:

"Mieszko, książę Polski, zszedł przedwczesną śmiercią, a wiara chrześcijańska tam przez jego
poprzedników zaczęta i przez niego lepiej umocniona, upadła niestety, w sposób godny płaczu."




Denary - najstarsze polskie monety